Atatürk Dinleme İzleme Metni Oku – 4.Sınıf Türkçe kitabı (Koza). 4. sınıf Türkçe ders kitabı sayfa 67’de yer alan Atatürk dinleme, izleme metni sözlerini, metnini, satılarını, yazılışını yazdık.
Atatürk Dinleme İzleme Metni Oku – 4.Sınıf Türkçe kitabı (Koza)
4.Sınıf Türkçe Atatürk Dinleme İzleme Metni sayfa 67 Koza Yayın
19. yüzyılın son çeyreğinde birçok ülke gibi Balkanlarda Osmanlı’nın egemenliğin dedir Balkanlar da İmparatorluğu’nun ağır sorunlarıyla çalkalanmaktadır. Mustafa Kemal böylesi bir atmosferin egemen olduğu bir dönemde 1881’de Selanik’te doğdu. Okul çağıdan ageldiği zamanda o dönemi eski yeni eğitim tartışmalarından etkilenir bir süre annesinin çok istediği mahalle mektebine devam eder daha sonra yenilik yanlısı Ali Rıza Bey’in istediği olur. Küçük Mustafa Şemsi Efendi mektebine verilir.
İmparatorlukta ters rüzgarlarını estiği bu sırada yabancılarla dolu olan Selanik’te azametli bir tavırla kılıçlarını kaldırım taşlarına vurup şakırdatarak geçen askerlerin üniformaları Mustafa Kemal’e bambaşka bir güç verir. O çoktan belirlemiştir gelecektir mesleğini O subay olacaktır.
Mustafa Kemal 1895’te Selanik askeri rüştiyesini bitirir. Manastır Askeri idadisine girdiğinde İttihat ve Terakki cemiyetinin gelecekteki ünlü hatipi Ömer Naci ile arkadaşlığı Mustafa Kemal’in fikri gelişmesinde çok etkili olacaktır. Halifeti ise Russo, Voltair, Fonte gibi Fransız filozoflarının yapıtlarını tanıtacaktır ona. Mustafa Kemal bundan sonraki yaşamında savaş meydanlarında bile kitaplarını yanında hiç ayırmayacaktır.
14 Mart 1899’da İstanbul’da Mekteb-i Harbiye’nin piyade sınıfına yazılır Mustafa Kemal. Artık önünde açılan yeni ufuklara doğru dolu dizgin yol almanın zamanıdır. Göz bebeklerinde yepyeni bir yaşamın ideallerin umutların düşlerin mavi pırıltılarını görüyoruz.
“Gençliğimin en heyecanlı günleriydi çocuk yaşıma bakmadan gönüllüler arasına katılıp cepheye gitmek istiyordum kulaklarımdaysa bir hürriyet türküsü alalım düşmandan eski yerleri “
Mustafa Kemal Samsun’a doğru yola çıkmak üzeredir.
“ Tarih bana öyle elverişli koşullar hazırlamıştı ki kendimi onların kucağında bulduğum zaman ne kadar bahtiyarlık duydum anlatamam Ne hazırlıktan çıkarken heyecandan dudaklarım ısırdığımı hatırlıyorum kafesi açılmış ve geniş bir halim vardı kanatlarını çırparak uçmaya hazırlanan bir kuş gibiydim”
İzmir’in işgali sürerken Mustafa Kemal’in Anadolu’ya çıkmadan önceki son gecesidir. İstanbul’da annesi ve kız kardeşiyle yer sofrasında yemek yiyip söyleşirler ayrılırken nereye gittiğini söylemez. Annesine daha sonra göndereceği mektupta içinde bulunduğu durumu şöyle açıklar;
“Vatan ve milleti askerliği bırakıp serbest olarak milletin başına geçmekten ulusal gücü kullanmaktan başka çare yoktu. Ben de öyle yaptım” yazdığın mektuptaki bu satırlar onun ne denli kararlı ve korkusuz olduğunu da göstermektedir.
“Beynimde bir şimşek çaktı benim için yakalanmak hapsedilmek sürülmek düşündüklerim yapmaktan alıkoymak hepsi ölümle eşitti. Hemen karar verdim ve otomobile atlayıp Galata rıhtımına geldim“
Rıhtımda 47 metre boyunda 40 yaşında baktıktan sonra onarılıp yeniden yüzdürülmüş bir gemi olan Bandırma beklemektedir. Kaptan İsmail Hakkı Bey’e önlerini kesebilecek bir düşman gemisine karşı önlem olarak Rotayı değiştirip kıyıdan gitmesini emreder.
İstanbul geride kalırken takvimler 16 Mayıs 1919’u göstermektedir. gece yarısı İngiliz ateşi Didi sadrazamı uyarmaya koşarsa da kuş çoktan uçmuştur kafesten. Kırkına yaklaşan bu yılmaz savaşçı 14 yıl savaş meydanlarında kendini kanıtladıktan sonra Anadolu’nun Kurtuluş mücadelesi için özlediği fırsatı yakalamıştı işte. Bandırma gemisinin fırtınalı bir havada Samsun limanına demir atması ile birlikte Türk ulusunun tarihinde yepyeni sayfa açılıyordu artık tarih 19 Mayıs 1919.
Artık Cumhuriyete giden yolun köşe taşları olan kongre dedi sıra Erzurum Kongresi bittiğinde Harbiye nazırlığından Kolordu karargahına bir telgraf gelir.
”Babi-ali hükümetinin emirlerine baş kaldırmaları nedeniyle Mustafa Kemal Paşa ve Refet Bey’in tutuklanarak İstanbul’a gönderilmesini karar altına almıştır yerel makamlara gerekli Emirler verilmiş olduğundan komutanlığın bu emri derhal yerine getirmesi ve sonucu bildirmesi tebliğ olunur”
Ancak birbiri ardınca gelen bu tutuklama emirlerine hiç aldırmayan Mustafa Kemal belirlediği yolda yürümeyi sürdürür.
Sivas Kongresi biter Cumhuriyetin kalbi Ankara’ya doğru yola çıkma zamanıdır. Mustafa Kemal ve Arkadaşları takvimler 27 Aralık 1919’u gösterdiğinde tekerleklerine bez doldurularak şişirilen külüstür üstü açık Benz Otomobilde istasyon yönünden şehre girdiğinde merkez olarak Ankara’yı seçmekte yanılmadığını anlayacaktır Mustafa Kemal.
Ankara milli mücadelenin kalbidir artık yüzlerce insan yerel giysileri içinde bayraklarla tüfeklerle Mustafa Kemal’i karşılamaya gelmişti. Mustafa Kemal davul zurna sesleri içindeki coşkun kalabalığın içinden geçip hükümet konağının balkonundan halka bir teşekkür konuşması yapar.
Sonra kendisine ayrılan Ziraat mektebine yerleşir akşam da genelge şeklindeki telgrafını çeker.
Sivas’tan hareket eden temsil heyetinin bütün yol boyunca ve Ankara’da büyük milletimizin sıcak ve candan yurtseverlik gösterileri içinde Ankara’ya varmış olduğunu bütün yurta duyurur.
çeşitli uygarlıklarını izlerini Taşıyan Ankara’da İttihat ve Terakki Kulübü olarak yapımına başlanan bina bitirilmemiş haliyle duruyordu kiremitleri bile döşenmeyen binanın
(08:34) tamamlanmasını Kolordu istihkam taburu üstlenmişti. Ulucanlardaki ilk okul inşaatından getirilenler yetmeyince Ankaralılar kendi çatılarındaki kiremitleri getirmişler. artık bina hazırdı
Mustafa Kemal 22 Nisan’da bir bilfiri yayınlayarak 23 Nisan’da Büyük Millet Meclisinin açılarak çalışmaya başlayacağını duyurdu.
[Müzik] 1920’lerin Ankarası o yıllarda Ankara’da dışarıdan gelenlerin kalabilecekleri büyük bir otel bile yoktu. bu yüzden milletvekillerinin erkek öğretmen okulunda kalmaları gerekiyordu. Çorak ağaçsız Ankara’da aydınlanma gaz lambası ve karbit ile sağlanıyordu uygarlık araçlarından yoksun bırakılmış Anadolu işlerindeki bu unutulmuş 20 bin nüfuslu kasaba Mustafa Kemal’in çağrısıyla yurdun dört bir köşesinden koşup gelen Yurtsever insanlarla bir şenlik yerine dönüş vermişti.
Meclis hazırdır ilk oturumda bulunan 115 milletvekili cilalanmış okul sıralarında oturuyor dar dinleyici locaları ve merdivenler tümüyle de dolmuştur. konuşma kürsüsünün önünde tutanak katipleri yüzleri milletvekillerine dönük olarak yerlerini almılar. Elektrik olmadığı için yakındaki bir kahveden ödünç alınan tek bir gaz lambası Salonu aydınlatıyordu. Sonunda beklenen an gelip çatmıştı.
23 Nisan 1920 Cuma günü saat 14’te geçici Başkan Milli Eğitim Müdürlüğü’nden emekli 75 yaşındaki Sinop milletvekili Şerif Bey kürsiye çıktı. Elinde Mustafa Kemal’in hazırladığı konuşma metni vardı “Allah’ın yardımıyla milletimizin iç ve dış tam bir İstiklal içinde mukadderatını bizzat idare etmeye başladığını bütün cihana ilan ederek birinci büyük millet meclisini açıyorum”
Bu sözler çoşku ile alkışlanırken egemenliğini kazanan Türk ulusuna yepyeni aydınlık bir dünyanın kapıları açılıyordu.
Ankara’da meclis açılır Zafer yakındır artık. çember içine alınan Yunan Ordusu 30 Ağustos 1922’de Başkomutanlık Meydan Savaşı ile ağır bir yenilgiye uğratılır. kurtulanlar İzmir’e Doğru kaçmaya başlarlar
“Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir ileri.” emrini verir Mustafa Kemal. Hızlı bir izleme hareketiyle 9 Eylül’de İzmir’e girilmesi noktalar büyük zaferi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi 29 Ekim 1923 saat 18.45’te yaptığı toplantıdan sonra 20.30’da “Yaşasın Cumhuriyet” sesleri arasında Cumhuriyeti ilan etti.
Yeni Türk devletinin adı Türkiye Cumhuriyeti’dir artık.
Gazi Mustafa Kemal oy birliği ile ilk cumhurbaşkanı seçilir.
Mecliste yaptığı teşekkür konuşmasını “Türkiye Cumhuriyeti mutlu başarılı ve muzaffer olacaktır” sözleri ile bitirir.
19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktığından beri yeni ve bağımsız bir Türk devleti kurma düşleri iç ve dış düşmanlara karşı yaptığı savaşlardaki başarısıyla gerçekleşmişti. bütün yaşamını Cumhuriyetle bütünleştirdiğini “Benim en büyük eserim Türkiye Cumhuriyetidir” sözü kadar güzel başka ne açıklayabilirdi.
15-20 Ekim 1927’de Ankara’da toplanan Cumhuriyet Halk Fırkası’nın İkinci büyük kongresinde Mustafa Kemal Paşa milli mücadeleyi ve cumhuriyetin ilk 4 yılını anlattığı Nutuk’u okur. Bu konuşma Kurtuluş Savaşı ile Cumhuriyetin ilk yıllarının belgelere dayalı geniş bir özetiydi.
“1919 Mayısının 19. günü Samsun’a çıktım“ cümlesiyle başlayan Nutuk’ta Amasya Genelgesi Erzurum ve Sivas kongreleri heyeti temsiliğinin çalışmaları Misak-ı Milli’nin kabul edilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılması iç ayaklanmalar, Kurtuluş Savaşı’ndaki çarpışmalar, uluslararası anlaşmalar, cumhuriyetin ilanı, hilafetin kaldırılması gibi ana gelişmelerin yanı sıra küçük ayrıntılar da anlatılır.
Mustafa Kemal’e göre yapılacak daha çok iş vardır .
“Bugün yapmak zorunda bulunduğumuz çok değerli bir iş daha vardır yeni Türk harflerini çabuk öğrenmek adına erkeğe hamala sandalcıya bütün yurttaşlara öğretiniz bunu yurtseverlik görevi biliniz bu görevi yaparken düşününüz ki bir ulusun bir sosyal topluluğun yüzde onu ancak okuma yazma bilir yüzde doksanı bilmezse bundan insan olanların utanması gerekir”
Gemlikten kendisine gelen mektupla yeni harfleri bir haftada öğrendiklerini ancak g, k harflerinde bazı sorunlarla karşılaştıklarını yazan gazozcu Haydar ile arkadaşlarına verdiği yanıtta bakış açısı gökyüzü kadar geniştir.
Savaşların ve devrimlerin içinden yürüyüp gelen Atatürk’ün yüreği evrensel bir insan sevgisiyle doludur.
Çanakkale ve Avustralya’daki Gelibolu Onur Çeşmesi merminin üzerinde Çanakkale’de ölen yabancı askerlere Atatürk’ün seslenişi yazılıdır.
“ Bu memleketin üstünde kanlarını döken kahramanlar burda bir dost vatanıntoprağındasınız. Çhuzur ve sükun içinde uyuyunuz. Sizler mehmetçiklerle yan yana koyun koyunasınız uzak Diyarlardan evlatlarını harbe gönderen Analar gözyaşlarınızı dindiriniz evlatlarınız bizim bağrımızdadır huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.”
